عوامل موثر در فعالیت علف کش‌ها و علف‌های هرز برنج
گیاهان زراعی و علف‌های هرز در استفاده از مواد غذایی خاک، آب، نور خورشید و اکسیژن هوا با هم به رقابت می‌پردازند. رقابت آنها هنگامی آغاز می‌شود که گیاه زراعی و علف‌های هرز در محیط بسته و درمجاورت همدیگر برویند و هنگامی که فراهم کردن هر عامل ضروری رشد موردنیاز آن پایین بیاید و بتواند چیرگی زیستگاهی گیاه زراعی را متوقف سازد و توانایی باز زایشی گیاه برنج را کاهش دهد.
1ـ آبیاری پس ازاستفاده از مواد شیمیایی علف‌های هرز پیش از این که سبز شوند، علف کش موجود در آب و خاک را توسط بذرها، ریشه چه و ساقه چه جذب کرده و از بین می‌روند. به‌طور مشابه علف‌های هرز جوان با جذب علف کش از طریق ریشه‌ها، برگ‌ها و ساقه‌ها جذب می‌شوند. نظر به این که، مواد شیمیایی بایستی در دسترس علف‌های هرز قرارداشته و آماده جذب توسط علف‌های هرز باشند تا خواص علف کشی را اعمال نمایند. آبیاری صحیح در تشکیل لایه‌های شیمیایی شده خاک در زمان کاملا مطمئن برای جذب توسط علف‌های هرز لازم است. عمق آب شالیزار بایستی در زمان مصرف علف کش‌ها در حد معینی حفظ گردد و این عمق آب بایستی در مدت زمان معینی برقرار باشد (7 ـ 5 روز ). به‌طور عادی حداقل یک هفته پس از مصرف مواد شیمیایی بایستی عمق آب حفظ شده باشد. از تخلیه آب یا سرریز شدن آن بایستی جلوگیری به‌عمل آید.
2 ـ مقدار علف کش مورد نیاز نسبت به ظرفیت تبادل کاتیونی خاک مقادیرعلف کش اصولا به ظرفیت تبادلی خاک بستگی دارد. درصورتی که مقدار رس و کربن آلی خاک افزایش یابد، به‌دلیل اتصال شیمیایی ترکیب علف کش با ذرات خاک، مقدار مصرف آن نیز افزایش خواهد یافت. تاثیر ماهیت خاک در شرایط باتلاقی کم تر از دیم است. برعکس مصرف علف کش با کاهش مواد آلی خاک، تقلیل خواهد یافت.
3ـ علف‌های هرز در مرحله آغاز رشد به علف کش‌ها حساسیت دارند مصرف علف کش پیش از جوانه زنی کاربرد بیش تری دارد. زیرا در این دوره به مواد شیمیایی حسایت بیشتری وجود دارد. درصورتی که نشاهای علف‌های هرز در حالت علف‌های گرامینه و خانواده اوریاسلام دوبرگی باشند، علف کش اثر نخواهد داشت. هنگامی که علف‌های هرز پس از رویش ازبین می‌روند، کاهش محصول تحت تاثیر علف‌های هرز به حداقل می‌رسد.
4 ـ درجه حرارت بالا مقدار مصرف علف کش‌ها را کاهش می‌دهد تحت درجه حرارت بالا، اثر علف کش‌ها به‌دلیل افزایش جذب توسط گیاه شتاب می‌گیرد. در این موقع، مقدار زیادی از علف کش عمل نکرده در خاک باقی می‌ماند. در شرایط آب و هوایی گرمسیری، که درجه حرارت بالاست و علف‌های هرز به‌طور عادی رشد می‌کنند، مقدار مصرف علف کش‌ها خیلی کم‌تر از مناطق سرد می‌باشد. بنابراین، در آب و هوای سرد، جذب، انتقال و واکنش شیمیایی علف کش‌ها در گیاه کم‌تر است و مقدار مصرف مورد نیاز بیش‌تر می‌باشد. برای مثال، در نواحی معتدل ژاپن، درجه تاثیر بنتیوکارپ 2 کیلوگرم برهکتار بوده، ولی در نقاط گرمسیر هندوستان 5/1 کیلوگرم برهکتار برای کنترل علف‌های هرز مزارع برنج کافی است.
5 ـ آبیاری عمیق به نشاهای برنج آسیب می‌رساند آب عمیق در زمان مصرف علف کش، حتی اگر نشا برنج سالم باشد، باعث گیاه سوزی خواهد شد و اگر گیاه درآب غوطه‌ور باشد بدتر است. اگر در زمان مصرف علف کش، عمق آب زیاد باشد، نشاهای بلند و نازک یا جوان و ضعیف به علف کش‌ها حساسیت خواهند داشت. عمق زیاد آب جلوی رشد برنج را می‌گیرد و میزان تحمل آن را به علف کش‌ها کاهش می‌دهد.
این است که چرا آب بایستی در عمق درستی نگهداشته شود و برگ‌های برنج در بیرون سطح آب قرار داشته باشند و لایه سطحی خاک از آب پوشیده باشد. نشاهای ضعیف به خسارت علف کش‌ها حساس هستند:
نشاهای خیلی جوان ( مرحله 3 ـ 2 برگی)، و بلند و باریک یا ضعیف در مقابل علف کش‌ها خیلی حساسند. جنین نشاهایی بر سطح آب شناور هستند. هنگامی که سطح آب در اثر تخلیه پایین بیاید، برگ‌های چنین نشاهایی سقوط کرده و آسیب می‌بینند.
6 ـ عمق کم نشا کاری به گیاه برنج آسیب می‌رساند هنگامی که نشاهای برنج بیش از اندازه سطحی و کم عمق ( کم تر از 2 سانتی‌متر) نشاکاری شوند، ریشه‌های برنج در لایه خاک آمیخته با علف کش قرار گرفته و نشا برنج به‌طور فعالی مواد شیمیایی را جذب می‌کند. این عمل تاثیر معکوسی در رشد برنج دارد. بنابراین، عمق نشا کاری بایستی حدود 5 سانتی‌متر برای مواردی که علف کش مصرف می‌شود، در نظر گرفته شود.
7 ـ علف کش بایستی به‌طور یکنواخت پاشیده شود علف کش‌های گرانول یا دانه‌ای شکل بایستی در سطح مزرعه به‌طور یکنواخت پاشیده شوند. کپه‌ای پاشیدن آن بی‌نتیجه خواهد بود. همچنین، مقدار پایین‌تر از توصیه شده، علف‌های هرز را ریشه کن نخواهد کرد. مصرف روی هم باعث مسمومیت گیاه می‌شود.
8 ـ آماده کردن صحیح زمین ضروری است زمین بایستی به درستی شخم خورده و تسطیح شده باشد. سطح خاک، صاف، مسطح و بدون کلوخه بوده، تا عمق آب به‌طور یکسان قابل تنظیم شده و حفظ شود. درصورتی که بعضی از قسمت‌های سطح خاک از سطح آب خارج باشد، به این دلیل که مواد شیمیایی در آن نقاط و وجود نخواهد داشت، تاثیر علف کم خواهد شد .
برگرفته ازمقاله علف های هرزمهم برنج و مدیریت آنها از اسماعیل قلی نژاد از مجله سبزینه